เดิมทีการลอยกระทงนั้น เพื่อบูชารอยพระพุทธบาทที่พระศาสดาประทับไว้ ณ ริมฝั่งแม่น้ำต่าง ๆ ฉะนั้น ลอยกระทงจึงเป็นเรื่องของการแสดงออกถึงการบูชาอย่างหนึ่งของชาวพุทธ
การลอยกระทงเพื่อบูชาลอยพระพุทธบาทในสมัยนัน ทำด้วยความสงบ เรียบร้อย เป็นพุทธบูชาจริง ๆ ไม่ได้ทำเพื่อความสนุกสนาน ไม่มีการดื่มสุรา ใช้วัสดุจากธรรมชาติ การบูชาลอยพระพุทธบาทด้วยการลอยกระทงบนผิวน้ำจึงไม่สร้างมลภาวะแต่อย่างใด
แต่ประเพณีลอยกระทงในสมัยนี้กลับกลายเป็นประเพณีแสวงหาผลประโยชน์ เป็นธุรกิจ หญิงสาวเสียพรหมจรรย์ เกิดปัญหาให้ครอบครัวและสังคม ฉะนั้น เราควรหันมาลอยกระทงแบบสมัยโบราณ บูชารอยพระพุทธบาท ด้วยดอกไม้หนึ่งดอกหรือทำเป็นกระทงด้วยวัสดุธรรมชาติทุกชิ้นส่วนกันเถอะ